Een Reis van Tragedie naar Triomf
In het hart van de Sahara, op de coördinaten 16°51′53.748″N 11°57′13.362″E, ligt een buitengewoon monument—een gedenkteken van herinnering en vastberadenheid. Het UTA-vlucht 772-monument, zichtbaar vanuit de ruimte, staat als een getuigenis van de veerkracht en toewijding van één man: Guillaume Denoix de Saint Marc.
De Aanleiding voor Verandering
Op 19 september 1989 was UTA-vlucht 772 onderweg van Brazzaville, Congo, naar Parijs toen het door een bom werd vernietigd, waarbij alle 156 passagiers en 14 bemanningsleden omkwamen. Onder de slachtoffers bevond zich Jean-Henri Denoix de Saint Marc, de vader van Guillaume. Deze tragedie leidde Guillaume op een 18-jarige reis naar gerechtigheid, waarbij hij zijn persoonlijke verdriet omzette in krachtige belangenbehartiging.
Guillaume was 26 jaar oud en leidde een verkoop- en marketingbedrijf in Parijs toen hij het verwoestende nieuws over de dood van zijn vader ontving. De directe nasleep was gehuld in verwarring en stilte, waarbij families moesten vertrouwen op schaarse nieuwsberichten. De bevestiging van de bomaanslag, ontdekt door sporen van explosief residu, zette Guillaume aan tot een meedogenloze zoektocht naar gerechtigheid.
Een Confrontatie in Parijs
In 2002 kwam er een keerpunt toen Guillaume hoorde van het bezoek van Saif al-Islam Gaddafi aan Parijs. Saif, de zoon van de Libische leider Muammar Gaddafi, was aanwezig op een conferentie om een tentoonstelling van zijn schilderijen te openen. Gedreven door frustratie en woede woonde Guillaume het evenement bij en confronteerde Saif met de woorden: "Mijn vader zat in de DC10." Deze gedurfde stap leidde tot een dialoog die zou resulteren in historische onderhandelingen.
Door een reeks ontmoetingen, waaronder talrijke reizen naar Libië, ging Guillaume in gesprek met Saif al-Islam Gaddafi, met als doel de erkenning van de verantwoordelijkheid van Libië en een eerlijke compensatie voor de families van de slachtoffers te verkrijgen. Ondanks dat hij geen eerdere ervaring had in onderhandelingen, bleken Guillaumes achtergrond als verkoper en zijn begrip van diverse culturen van onschatbare waarde. Hij drong erop aan dat alle slachtoffers, ongeacht hun nationaliteit, op gelijke wijze gecompenseerd zouden worden—een principe dat in eerste instantie op weerstand stuitte bij de Libische onderhandelaars. Tijdens deze onderhandelingen bracht hij de slachtoffers samen in de speciaal hiervoor opgerichte vereniging “Les Familles de l'Attentat du DC10 d'UTA.”
De Historische Schikking
Na intensieve onderhandelingen stemde Libië er in januari 2004 mee in om $170 miljoen te betalen—een miljoen dollar voor elk van de 170 slachtoffers. De eerste betaling werd de volgende dag overgemaakt, wat een belangrijke overwinning betekende voor de families van de slachtoffers. Dit proces was niet zonder uitdagingen, aangezien Guillaume ongeveer 1.800 familieleden wereldwijd moest opsporen en verifiëren om ervoor te zorgen dat de fondsen de rechtmatige rechthebbenden bereikten.
Om dit te vergemakkelijken hielp Guillaume bij het oprichten van een stichting, de "Fondation de l'attentat du DC10 d'UTA," ondergebracht bij de Caisse des Dépôts et Consignations, om het beheer van de fondsen te regelen en de slachtoffers van terrorisme te blijven ondersteunen. Hoewel zeven Amerikaanse families ervoor kozen hun eigen juridische stappen te ondernemen, weigerden slechts twee anderen hun aandeel, wat het succes van Guillaumes eerlijke aanpak aantoont.
Het Monument in de Woestijn
Naast de schikkingen stelde Guillaume zich een blijvend eerbetoon voor: een monument op de plaats van de crash in de Ténéré-woestijn. In maart 2007 leidde hij een team naar dit onherbergzame gebied, waarbij ze extreme temperaturen en veiligheidsrisico’s trotseerden. Het monument bestaat uit een levensgroot silhouet van de DC-10, omgeven door een cirkel van stenen en 170 gebroken spiegels, elk een symbool voor een verloren leven. Dit meesterwerk van eenheid werd gebouwd door een team bestaande uit leden van de lokale stammen, de Toubou, de Toeareg en de Hausa, in een geest van samenwerking.
Het ontwerp van het monument was geïnspireerd door de pionierende Aeropostale, waarbij grote steencirkels werden gebruikt voor navigatie over de Sahara. Het dient zowel als een visueel herkenningspunt van bovenaf als een symbool van blijvende herinnering, waardoor de slachtoffers niet worden vergeten.
Een Erfenis van Belangenbehartiging
Guillaumes reis eindigde niet met het monument. Hij richtte een stichting op voor slachtoffers van terrorisme, waarbij hij de overgebleven schikkingsfondsen gebruikte voor ondersteuning en belangenbehartiging. Als uitvoerend directeur gedurende 13 jaar bleef hij strijden voor gerechtigheid en steun voor degenen die door terrorisme zijn getroffen, waarbij hij zijn persoonlijke ervaring gebruikte om anderen te begeleiden.
Zijn onophoudelijke toewijding heeft hem persoonlijk veel gekost. De zoektocht naar gerechtigheid heeft zijn bedrijf en huwelijk onder druk gezet, maar Guillaume blijft vastberaden in zijn missie. "We willen aantonen dat er geen sprake is van wraak, maar enkel van gerechtigheid en vrede," benadrukt hij, daarbij onderstrepend dat geen enkele zaak terrorisme kan rechtvaardigen.
Een Boodschap voor de Wereld
Het UTA-vlucht 772-monument stond als een baken van hoop en veerkracht.
De zichtbaarheid op Google Earth heeft internationale aandacht getrokken, waardoor de erfenis van de slachtoffers voortleeft. Guillaumes verhaal is er een van transformatie—verdriet omzetten in actie, tragedie in eerbetoon, en persoonlijk verlies in een universele boodschap van vrede en gerechtigheid.
Dankzij zijn inspanningen heeft Guillaume Denoix de Saint Marc niet alleen de herinnering aan zijn vader geëerd, maar ook een blijvende indruk op de wereld gemaakt door te pleiten voor een toekomst waarin gerechtigheid zegeviert en slachtoffers nooit worden vergeten.
Helaas raakte het monument in november 2023 opzettelijk en zwaar beschadigd. Met deze aanval op het symbool richtten de vandalen zich opnieuw op de 170 slachtoffers van deze aanslag en hun families.
In een wereld die vaak wordt overschaduwd door verdeeldheid, herinnert Guillaumes nalatenschap ons aan de kracht van doorzettingsvermogen, mededogen en eenheid.
Watch (only in French) Documentary/ Documentaire
